Επιβολή παραβόλου ύψους 100 ευρώ για την πρόσβαση στο άσυλο από τη 2η και κάθε επόμενη μεταγενέστερη αίτηση στους/στις αιτούντες/ούσες διεθνούς προστασίας, συμπεριλαμβανομένων των ανηλίκων!
Μυτιλήνη, 2 Μαρτίου 2022
Κατόπιν επίσημης ενημέρωσης που λάβαμε ως Ομάδα Εργασίας για τη Νομική Βοήθεια στο νησί της Λέσβου, το ΠΓΑ Λέσβου, ύστερα από πολύμηνη άρνησή του να καταγράψει 2ες και μετέπειτα μεταγενέστερες αιτήσεις διεθνούς προστασίας, την 7η Φεβρουαρίου 2022 ξεκίνησε να καταγράφει εκ νέου τις ανωτέρω αιτήσεις από αιτούντες/ες διεθνούς προστασίας που βρίσκονται τους τελευταίους 6 μήνες σε αδυναμία πρόσβασης στη διαδικασία διεθνούς προστασίας χωρίς υπαιτιότητα των ιδίων. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή επανεκκινεί, υπό την απαραίτητη προϋπόθεση για την υποβολή της 2ης μεταγενέστερης αίτησης, της κατάθεσης παραβόλου ύψους 100 ευρώ ανά αίτηση(νομοθετική ρύθμιση της παρ. 10 του άρθρου 89 του Ν. 4636/2019). Μάλιστα βάσει της υπ’ αριθ. 472687/2021 ΚΥΑ, εφόσον η αίτηση υποβάλλεται και για λογαριασμό μελών της οικογένειας του αιτούντος, απαιτείται η κατάθεση παραβόλου ίσου ποσού, για κάθε μέλος ξεχωριστά συμπεριλαμβανομένων και των ανήλικων τέκνων. Αυτό μεταφράζεται στο γεγονός ότι για μία πενταμελή οικογένεια -δύο γονείς με τρία ανήλικα τέκνα- απαιτούνται παράβολα ύψους 500 ευρώ!
Υπενθυμίζουμε ρητά και εμφατικά πως η απρόσκοπτη και αποτελεσματική πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου αποτελεί υποχρέωση του Ελληνικού κράτους και είναι απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου οι αιτούντες/ούσες άσυλο να έχουν πραγματική και ουσιαστική πρόσβαση στις διαδικασίες και να μπορούν να ασκήσουν τα νόμιμα δικαιώματά τους. Καθίσταται σαφές ότι η νομοθετική ρύθμιση που ορίζει την καταβολή του παραβόλου ως αναγκαία προϋπόθεση για την υποβολή μεταγενέστερης αίτησης διεθνούς προστασίας σε έναν οικονομικά και όχι μόνο ευάλωτο πληθυσμό όπως οι αιτούντες/ες άσυλο και ειδικά σε πολυμελείς οικογένειες καθιστά απαγορευτική την κατάθεση του αιτήματος. Ως αποτέλεσμα η προϋπόθεση αυτή υπονομεύει το δικαίωμα πρόσβασης στο άσυλο, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 18 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, καθώς η ρύθμιση αντίκειται στα άρθρα 6 παρ.1 και 40-42 της οδηγίας 2013/32/Ε.Ε.
Ειδικότερα, το ΠΓΑ Λέσβου είχε αναστείλει τη διαδικασία καταγραφής 2ων και μετέπειτα μεταγενέστερων αιτήσεων διεθνούς προστασίας άτυπα και κατά παραβίαση της αρχής της ασφάλειας του Δικαίου από τον Σεπτέμβριο του 2021 και κατά παραβίαση του άρθρου 6 παρ.1 της οδηγίας 2013/32/Ε.Ε. Ως αποτέλεσμα όσοι/ες αιτούντες/σες έχουν απορριφθεί τελεσίδικα στην 1η μεταγενέστερη αίτησή τους έχουν περιέλθει επί μακρό χρονικό διάστημα, συνεπεία της αδυναμίας κατάθεσης νέας μεταγενέστερης αιτήσεως, σε καθεστώς νομικού κενού και πλήρους επισφάλειας. Επιπλέον οι συγκεκριμένοι/ες αιτούντες/σες διαβιούν ήδη εδώ και αρκετούς μήνες υπό απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες, δεδομένου ότι μετά την τελεσίδικη απόρριψη της προηγούμενης αίτησης τους και την συνακόλουθη απενεργοποίηση του Π.Α.Α.Υ.Π.Α. στερούνται την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και δεν λαμβάνουν το οικονομικό επίδομα που χορηγείται στους/ις αιτούντες/σες, ενώ παράλληλα στερούνται οποιωνδήποτε οικονομικών πόρων και κινδυνεύουν με σύλληψη, διοικητική κράτηση και απέλαση. Αρκετούς μήνες μετά, και χωρίς να έχει υπάρξει καμία ενημέρωση προς τους/τις αιτούντες/ούσες άσυλο, το ΠΓΑ Λέσβου επανεκκινεί την καταγραφή των εν λόγω αιτημάτων.
Η έλλειψη δωρεάν και απρόσκοπτης πρόσβασης σε κάθε στάδιο της διαδικασίας αποβαίνει εις βάρος του δίκαιου και αποτελεσματικού χαρακτήρα που πρέπει να διακρίνει τη διαδικασία ασύλου στο σύνολό της. Από την από 25.1.2022 απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχετικό ερώτηµα που της ετέθη µε τη διαδικασία του κατεπείγοντος από τον Γερµανό ευρωβουλευτή Erik Marquardt προκύπτει ότι η Επιτροπή έχει επισημάνει στις ελληνικές αρχές ότι η άνευ όρων υποβολή παραβόλου 100 ευρώ για τις δεύτερες μεταγενέστερες αιτήσεις εγείρει ζητήματα όσον αφορά στην αποτελεσματική πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου.
Ιδιαίτερες προβληματικές δημιουργούνται για τις αιτήσεις διεθνούς προστασίας που συμπεριλαμβάνονται στην ΚΥΑ που ορίζει την Τουρκία ως «ασφαλή τρίτη χώρα» για αιτούντες/σες με χώρα καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, τη Σομαλία, όπου, οι προγενέστερες αιτήσεις τους έχουν εξεταστεί μόνο ως προς το παραδεκτό βάσει του αρ. 86 παρ. 1 ν. 4636/2019 (Τουρκία ασφαλής τρίτη χώρα) και έχουν απορριφθεί ως απαράδεκτες, χωρίς να έχουν εξεταστεί ποτέ στην ουσία τους. Μάλιστα οι αιτήσεις αυτές έχουν απορριφθεί ως απαράδεκτες, παρά το γεγονός ότι η Τουρκία έχει αναστείλει τις επανεισδοχές εδώ και σχεδόν 2 χρόνια, λόγω της συνεχιζόμενης άρνησης των Ελληνικών Αρχών να εφαρμόσουν το άρθρο 86 (5) του Ν. 4636/2019, σύμφωνα με το οποίο όταν η τρίτη χώρα δεν επιτρέπει στον αιτούντα να εισέλθει στο έδαφός της, η αίτησή του εξετάζεται επί της ουσίας από τις Αρμόδιες Αρχές Απόφασης. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί ότι ειδικά για τους πολίτες Συρίας η ανωτέρω συνθήκη ίσχυε και πριν την εφαρμογή της ΚΥΑ που ορίζει την Τουρκία ως «ασφαλή τρίτη χώρα» με αποτέλεσμα να υπάρχουν περιπτώσεις αιτούντων/σών που επί 3 χρόνια δεν έχουν καταφέρει να έχουν πρόσβαση σε ασφαλές νομικό καθεστώς, καθώς απορρίπτονται διαρκώς επί του παραδεκτού. Για τους αιτούντες/σες , των οποίων η αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας ουδέποτε έχει εξεταστεί στην ουσία της, η Διοίκηση οφείλει από μόνη της να τους/τις καλέσει σε προφορική ακρόαση επί της ουσίας βάσει του άρθρου 86 παρ. 5 ν. 4636/2019 και όχι να τους/τις οδηγήσει στο να αιτηθούν για τρίτη φορά διεθνή προστασία, υποχρεώνοντας τους/τες ταυτόχρονα να καταβάλουν παράβολο ύψους 100 ευρώ προς τούτο. Επιπλέον στη διάταξη αυτή εμπίπτουν και αιτούντες/ούσες άσυλο από χώρες όπου έχει λάβει χώρα ουσιαστική μεταβολή των συνθηκών, όπως το Αφγανιστάν, παρά το γεγονός ότι η ύπαρξη νέων και ουσιωδών στοιχείων και η μη καταχρηστικότητα της αίτησης είναι δεδομένη.
Καλούμε το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου να καταργήσει τη νομοθετική ρύθμιση της παρ.10 του άρθρου 89 του Ν.4636/2019 και την υπ’ αριθ. 472687/2021 ΚΥΑ, καθώς το περιεχόμενο τους εισάγει κανόνα µη επιτρεπτό από τις διατάξεις των άρ. 6παρ.1 και 40-42 της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ και, µάλιστα, δεν περιλαµβάνει εξαιρέσεις από την υποχρέωση καταβολής του παραβόλου. Επιπλέον, προσκρούει στις διατάξεις των άρθρων 25 παρ. 2 και 20 παρ. 1 του Συντάγµατος της Ελλάδος, στα άρθρα 18, 47 και 52 του Χάρτη Θεµελιωδών Δικαιωµάτων της ΕΕ και τη σχετική νοµολογία του ΕΔΔΑ αναφορικά µε τις διατάξεις των άρθρων 3,8 και 13 της ΕΣΔΑ, καθότι ουσιαστικά καθιστά αδύνατη την πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου σε όσους πρόσφυγες δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να καταβάλουν το παράβολο των 100 ευρώ για κάθε άτομο/μέλος της οικογένειας.
Καλούμε τις αρμόδιες αρχές και το ΠΓΑ Λέσβου να σεβαστούν το θεμελιώδες για το ευρωπαϊκό κεκτημένο δικαίωμα στο άσυλο και να απόσχουν από ενέργειες που καταστρατηγούν τα δικαιώματα των αιτούντων/ουσών άσυλο και αντίκεινται στην αρχή της αναλογικότητας. Αυτές οι ενέργειες δεν συνάδουν με το νομικό μας κεκτημένο, παραβιάζουν το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο και δύνανται να προκαλέσουν σοβαρή και ανεπανόρθωτη βλάβη σε αιτούντες/ουσες άσυλο, οδηγώντας στην παραβίαση της θεμελιώδους για το διεθνές δίκαιο αρχής της μη επαναπροώθησης.
Υπογράφουσες Οργανώσεις
ΔΙΟΤΙΜΑ – Κέντρο για τα Έμφυλα Δικαιώματα και την Ισότητα
Defence for Children International Greece
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)
European Lawyers in Lesvos (ELIL)
FENIX Humanitarian Legal Aid
HIAS Ελλάδος
Legal Centre Lesvos (LCL)
ΜΕΤΑδραση – ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
PRAKSIS
Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)
Imposition of a fee of 100 euros for access to asylum from the 2nd and every following subsequent application to applicants for international protection, including minors!
Mytilene, 2 March 2022
Imposition of a fee of 100 euros for access to asylum from the 2nd and every following subsequent application to applicants for international protection, including minors!
Following an official information we received as a Working Group on Legal Aid on the island of Lesvos, RAO of Lesvos after many months of refusal to register 2nd and following subsequent applications for international protection, on 7 February 2022 started to re-register the aforementioned applications of asylum seekers who have been unable to access the international protection procedure for the last 6 months without their own fault. However, this procedure restarts with a necessary condition for the submission of the second and subsequent application, the deposit of a fee of 100 euros per application (legislative regulation of par. 10 of article 89 of Law 4636/2019). In fact, based on JMD no. 472687/2021, if the application is submitted on behalf of several members of the applicant’s family, the deposit of an equal amount for each member separately is required, including minor children. This translates to the fact that for a five member’s family – two parents with three minor children – a fee of 500 euros is required!
We explicitly and emphatically remind that the unhindered and effective access to asylum procedures is an obligation of the Greek state and is a necessary condition for asylum seekers to have real and effective access to the (asylum) procedures and to be able to exercise their legal rights. It is clear that the legislative provision based on which the payment of the fee constitutes a prerequisite for the submission of a subsequent application for international protection for a financially deprived and vulnerable population, such as asylum seekers and especially for big families, constitutes the submission of the asylum application prohibitive. As a result, this condition undermines the right of access to asylum, as enshrined in Article 18 of the Charter of Fundamental Rights [1], as the provision is contrary to articles 6 par. 1 and 40-42 of Directive 2013/32/EU[2,3].
In particular, RAO Lesvos in violation of the principle of legal certainty from September 2021 and in violation of article 6 par. 1 of Directive 2013/32 / ΕU, had informally suspended the registration process of 2nd and following subsequent applications for international protection and iU. As a result, those applicants who had their 1st subsequent application rejected have found themselves for a long time, as a result of the inability to submit a new subsequent application, in a legal limbo and extremely precarious situation. In addition, the aforementioned applicants have been living in inhuman and degrading conditions for several months now given that after the final rejection of their previous application and the consequent deactivation of PA.A.Y.P.A. they are deprived of access to health care and they are not receiving the financial benefits granted to the applicants, while at the same time they are deprived of any other financial resources and are at risk of arrest, administrative detention and deportation. Several months later, and without any information provided to the asylum seekers, RAO Lesvos resumes the registration of the aforementioned applications.
The lack of free and unhindered access at every stage of the procedure is to the detriment of the fair and effective nature that must characterize the asylum procedure as a whole. From the European Commission’s reply of 25.1.2022[4] to a relevant question put under the urgent procedure by the German MEP Erik Marquardt, it appears that the Commission has pointed out to the Greek authorities that the unconditional submission of a fee of EUR 100 for the second subsequent applications raises issues regarding the effective access to the asylum procedure.
Particular concerns arise in relation to applications for international protection falling under the JMD which defines Turkey as a “safe third country” for applicants whose country of origin is Syria, Afghanistan, Pakistan, Bangladesh, Somalia, where their previous applications have been examined only on admissibility under Article 86 par. 1 Law no 4636/2019 (Turkey safe third country) and have been rejected as inadmissible, without ever having been examined on their merits. Moreover, despite the fact that Turkey has suspended readmission for almost 2 years, these applications have been rejected as inadmissible due to the continued refusal of the Greek authorities to enforce Article 86 (5) of Law 4636/2019, according to which when the third country does not allow the applicant to enter its territory, his/her application shall be examined on the merits by the Competent Authorities. At this point it should be mentioned that especially for Syrian citizens the above procedure was in force even before the implementation of the JMD which defines Turkey as a “safe third country” and as a result there are cases of applicants who for 3 years have not been able to access a safe legal status, as they are constantly rejected on admissibility. For the applicants whose application for international protection has never been examined on its merits , the Administration must according to article 86 par. 5 of law 4636/2019 invite them to an oral hearing on the merits on the basis of and not to lead them to apply for international protection for a third time, while obliging them to pay a fee of 100 euros for this purpose . Moreover, this provision also includes asylum seekers from countries where a substantial change of circumstances has taken place, such as Afghanistan, despite the fact that the existence of new and essential elements and the non-abusability of the application are given.
We call on the Ministry of Immigration and Asylum to abolish the legislative regulation of par. 10 of article 89 of Law no 4636/2019 and JMD No. 472687/2021, as their content introduces a not permitted rule by the provisions of article. 6 par.1 and 40-42 of Directive 2013/32/EU and, in fact, does not include any exceptions to the obligation to pay the fee. In addition, it conflicts with the provisions of articles 25 par. 2 and 20 par. 1 of the Constitution of Greece, articles 18, 47 and 52 of the Charter of Fundamental Rights of EU law and the relevant case law of the ECtHR regarding the provisions of Articles 3, 8 and 13 of the ECHR, since it effectively makes it impossible for those refugees who do not have the financial means to pay the fee of EUR 100 per person/family member.
We call on the competent authorities and the RAO Lesvos to respect the European fundamental right to seek asylum and to refrain from actions that violate the rights of asylum seekers and contradict the principle of proportionality. These actions are not in line with our legal acquis, violate national and EU law and may cause serious and irreparable harm to asylum seekers, violating the principle of non- refoulement fundamental to international law.
English translation: Fenix Humanitarian Legal Aid
Signatories
DΙΟΤΙΜΑ
Defence for Children International Greece
Greek Council for Refugees (GCR)
European Lawyers in Lesvos (ELIL)
FENIX Humanitarian Legal Aid
HIAS Greece
Legal Centre Lesvos (LCL)
ΜΕΤΑdrasi
PRAKSIS
Refugee Support Aegean (RSA)