–ΕΛΛΗΝΗΚΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ–
Since the tragic Pylos shipwreck of 14 June, civil society, activists and human rights organisations, including the Legal Centre Lesvos, have repeatedly called the Greek authorities for a transparent and independent investigation into the circumstances of the tragedy. Several protests and marches were also spontaneously organised around Greece, such as in Athens, Thessaloniki and Lesvos in support of the victims and survivors, as well as to denounce and request accountability for the massacre.
Following the mounting evidence that came out of the ongoing investigation, indicating the probable responsibility of the Greek Coast Guard and FRONTEX for the sinking of Andriana and the non-rescue of the survivors while under their supervision, several entities have opened investigations at their own initiative. A month following the tragedy, the European Ombudsperson opened an inquiry into the role of Frontex in search and rescue operations in the Mediterranean, to which LCL contributed together with other organisations. Recently, the Greek Ombudsperson, also initiated an investigation specifically into the Greek Coast Guard’s acts and possible omissions in relation to the Pylos shipwreck, which was publicly welcomed by the Council of Europe Commissioner for Human Rights. The launch of this investigation came in response to the Chief of the Hellenic Coast Guard’s explicit refusal to initiate any administrative or internal disciplinary investigation into the acts or omissions of its members in connection with the shipwreck.
On 13 September 2023, forty survivors, represented by the Network for Refugee and Migrant Rights, the Hellenic League for Human Rights (HLHR), the Greek Council for Refugees (GCR), the Initiative of Lawyers and Jurists for the shipwreck of Pylos, and Refugee Support Aegean (RSA), filed a criminal complaint against responsible Greek authorities before the Naval Court of Piraeus. The Naval Court Prosecutor was also ordered by the Supreme Court Prosecutor to investigate the conduct of the Coast Guard.
Greek authorities announced that they would conduct ex officio investigation of the Pylos shipwreck, however, as of September 2023, none of the survivors had been called to give testimony in Naval Court about the circumstances of the tragedy. On the other hand, investigation and prosecution of the nine survivors who have been accused as smugglers and causing the shipwreck continues. The news from the Greek Ombudsperson’s office that the Greek Coast Guard is not going to carry out any internal disciplinary investigation into their staff’s operations in relation to the tragedy is alarming given the evidence which has already come out indicating their responsibility. However, this is unsurprising in the context in which Greece was recently condemned by the European Court of Human Rights in the case of the fatal shipwreck of Farmakonisi in 2014, in part due to the absence of a thorough and effective investigation into the Coast Guard’s actions and omissions during that tragedy. Unless there continues to be pressure on authorities to comply with their clear obligation to ensure that an effective and independent investigation is carried out, history will unfortunately repeat itself in this case.
Πέντε Μήνες από το Ναυάγιο της Πύλου, Το Ελληνικό Λιμενικό Αρνείται να Διεξάγει τη Δική του Έρευνα
Από το τραγικό ναυάγιο της Πύλου, στις 14 Ιουνίου, η κοινωνία των πολιτών, ακτιβιστές και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του Legal Centre Lesvos (LCL), έχουν επανειλημμένα καλέσει τις ελληνικές αρχές για μια διαφανή και ανεξάρτητη έρευνα σχετικά με τις συνθήκες της τραγωδίας. Αρκετές διαμαρτυρίες και πορείες οργανώθηκαν σε όλη την Ελλάδα, όπως στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τη Λέσβο, για να εκφράσουν την υποστήριξη τους στα θύματα και τους επιζώντες, αλλά επίσης να καταγγείλουν και να ζητήσουν την απόδοση ευθυνών για το πολύνεκρο ναυάγιο.
Έπειτα από τα στοιχεία που προέκυψαν από την υπό εξέλιξη έρευνα, τα οποία υποδεικνύουν την πιθανή ευθύνη του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος και της FRONTEX για τη βύθιση του σκάφους Adriana και τη μη διάσωση των επιβαινόντων, ενώ βρισκόταν υπό την εποπτεία τους, διάφοροι φορείς έχουν ξεκινήσει έρευνες με δική τους πρωτοβουλία. Ένα μήνα μετά την τραγωδία, ο Ευρωπαίος Συνήγορος του Πολίτη ξεκίνησε έρευνα σχετικά με το ρόλο της Frontex στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο, στην οποία το LCL συνέβαλε μαζί με άλλους οργανισμούς. Πρόσφατα, ο Έλληνας Συνήγορος του Πολίτη, ξεκίνησε επίσης έρευνα ειδικά για τις πράξεις και πιθανές παραλείψεις του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος σε σχέση με το ναυάγιο της Πύλου, την οποία χαιρέτισε δημόσια ο Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η έναρξη αυτής της έρευνας ήρθε ως απάντηση στη ρητή άρνηση του Αρχηγού του Λιμενικού Σώματος να ξεκινήσει οποιαδήποτε διοικητική ή πειθαρχική έρευνα για τις πράξεις ή παραλείψεις των μελών του σε σχέση με το ναυάγιο.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 2023, σαράντα επιζώντες, οι οποίοι εκπροσωπούνται από το Δίκτυο για τα Δικαιώματα των Προσφύγων και των Μεταναστών, την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), την Πρωτοβουλία Δικηγόρων και Νομικών για το ναυάγιο της Πύλου και την Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), κατέθεσαν μήνυση κατά των αρμόδιων ελληνικών αρχών ενώπιον του Ναυτοδικείου Πειραιά. Ο Εισαγγελέας του Ναυτοδικείου διατάχθηκε επίσης από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου να διερευνήσει τις ενέργειες του Λιμενικού Σώματος στο ναυάγιο της Πύλου.
Οι ελληνικές αρχές ανακοίνωσαν ότι θα διεξαχθεί αυτεπάγγελτη έρευνα για το ναυάγιο της Πύλου, ωστόσο, μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2023, κανένας από τους επιζώντες δεν είχε κληθεί να καταθέσει στο Ναυτοδικείο για τις συνθήκες της τραγωδίας. Από την άλλη πλευρά, η δίωξη κατά των εννέα επιζώντων που κατηγορούνται ως διακινητές και ως υπαίτιοι του ναυαγίου συνεχίζεται.Η είδηση από το γραφείο του Έλληνα Συνηγόρου του Πολίτη ότι, το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα δεν θα διεξάγει καμία πειθαρχική έρευνα σχετικά με τις ενέργειες του προσωπικού του είναι ανησυχητική, δεδομένων των στοιχείων που έχουν ήδη βγει στην επιφάνεια και υποδεικνύουν την ευθύνη του. Ωστόσο, αυτό δεν προκαλεί έκπληξη στο πλαίσιο, στο οποίο η Ελλάδα καταδικάστηκε πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση του πολύνεκρου ναυαγίου στο Φαρμακονήσι το 2014, εν μέρει λόγω της απουσίας ενδελεχούς και αποτελεσματικής έρευνας σχετικά με τις ενέργειες και παραλείψεις του Λιμενικού Σώματος κατά τη διάρκεια εκείνης της τραγωδίας. Εάν δεν συνεχιστεί η πίεση προς τις αρχές να συμμορφωθούν με τη σαφή υποχρέωσή τους να διασφαλίσουν τη διεξαγωγή αποτελεσματικής και ανεξάρτητης έρευνας, δυστυχώς η ιστορία θα επαναληφθεί και σε αυτή την περίπτωση.