Greece: Move Asylum Seekers, Migrants to Safety Immediate Hotspot Decongestion Needed to Address COVID-19

Ελληνικά

(Athens, March 24, 2020) – Greece’s government should immediately reduce congestion in the islands’ Reception and Identification Centers (RICs) for asylum seekers and migrants to avert a public health crisis amid the coronavirus pandemic, 21 human rights and humanitarian organizations said today.

Thousands of people, including older people, those with chronic diseases, children – including very young and unaccompanied children –, pregnant women, new mothers, and people with disabilities, are trapped in dangerously overcrowded, deplorable conditions on the islands amid the COVID-19 pandemic. Forcing asylum seekers to remain in conditions that violate their rights and are harmful to their well-being, health, and dignity cannot be justified on grounds of public health, the organizations said.

International human rights law requires that the health needs of asylum seekers and migrants be addressed and, in the context of the COVID-19 pandemic, any restrictions on rights for reasons of public health or national emergency be lawful, necessary, and proportionate as well as nondiscriminatory.

On March 17, 2020, Greece’s government announced measures to prevent a coronavirus outbreak in RICs on the islands, the so-called “hotspots,” that essentially put the camps on lockdown, trapping thousands of asylum seekers and migrants. The measures include suspending all special activities and facilities in the camps, including non-formal schools, while no visitors, including members of aid organizations and agencies providing essential services, will be allowed into the RICs for at least two weeks, the Migration and Asylum Ministry said. Camp residents will be prevented through strict controls from venturing outside the facilities, even to get supplies, but also from circulating within them without good reason.

On March 22, Greece’s prime minister announced a nationwide lockdown banning “all unnecessary movement by citizens.”

As of March 22, the population of the hotspots on Lesbos, Chios, Samos, Kos, and Leros was almost 31,400 over capacity, with 37,427 people in facilities with a total capacity of just 6,095. Conditions in the centers cannot be characterized as suitable for dignified, humane living, the groups said. Extremely limited access to running water, toilets, and showers, as well as hours-long lines for food distribution and insufficient medical and nursing personnel, make it impossible to abide by the guidelines for protection from the coronavirus, putting people at significantly heightened risk in the face of the growing threat of widespread COVID-19 transmission.

Greece’s government should adopt measures to prevent an outbreak and prepare a response plan to be enacted immediately once the first case of COVID-19 in a reception center is detected. In the event of an outbreak, a quarantine that would trap tens of thousands of healthy people together with people infected by COVID-19 in the overcrowded camps, accompanied by a lack of adequate and appropriate medical preparedness and response, would almost certainly lead to preventable deaths of numerous people, the organizations said.

Greece’s government should take the measures outlined below, which will reduce the risk of COVID-19 infections among the population living in these centers and generally help protect public health:

  • Move people out of the reception centers to appropriate, small-scale centers on the mainland, such as hotels and apartments, taking necessary precautions for safe transport. This will enable the government to carry out the guidelines against the spread of the coronavirus. Priority should be given to older people, people with chronic diseases and serious underlying medical conditions, people with disabilities, pregnant women, new mothers and their children, and children, including those who are unaccompanied. Accommodation for people with disabilities should be reasonably adapted as needed, taking individual needs into account. Suitable shelters for unaccompanied children should be established immediately.
  • Adopt special measures to guarantee universal and unhampered free access to healthcare in the public system for asylum seekers, refugees, and migrants alike without discrimination, including testing and treatment for COVID-19. These groups should also have access to any preventive measures put in place in Greece in response to COVID-19, as do people in the rest of Greece. Asylum seekers should receive without delay their Provisional Insurance and Health Care Number (PAAYPA), as mandated by Common Ministerial Decision 717.2020.
  • Supply the reception centers with adequate sanitary and hygiene products and ensure continuous running water so that residents can follow the guidelines of the National Public Health Organization and the World Health Organization (WHO) regarding protection from COVID-19. Ensure frequent disinfection of common areas, bathrooms, and toilets, as well as timely collection and removal of waste.
  • Provide information to all residents of the reception centers about (a) how to prevent COVID-19 and (b) what to do and how to get help if they experience symptoms of COVID-19 in a wide range of languages, including ones that are less frequently used. People with disabilities should be provided with information in accessible formats, such as sign language, captioning, text, and easy-to-read messages. Ensure necessary responsive measures are available such as self-isolation and quarantine areas, and medical personnel with adequate training and protective gear.
  • Urgently address the situation and special needs of people living in the informal settlements adjacent to the camps, as these groups may face additional challenges due to inadequate access to water and sanitation, hygiene products, and garbage collection.
  • Ensure, until the reception centers are decongested, that they have adequate numbers of medical and nursing personnel, as well as mental health support services. Where possible, these services could be provided remotely.

“Measures to protect the public health and health of every person must be relevant and applicable for the entire population without discrimination. Everyone must be able to protect their health and not be exposed to hazardous conditions that make care and protection impossible” says Natasha Dailiani Co-coordinator of Legal Centre Lesvos.

Organizations signing the news release:
Action Aid Hellas
Amnesty International
ARSIS – Association for the Social Support of Youth
Defence for Children International Greece
ELIX NGO, Greek Forum of Refugees
Help Refugees / Choose Love
HIAS Greece
HumanRights360
Human Rights Watch
International Rescue Committee
Jesuit Refugee Service Greece (JRS Greece)
Legal Centre Lesvos
Médecins du Monde – Greece (MdM-Greece)
Network for Children’s Rights
Praksis
Refugee Legal Support
Refugee Rights Europe
Refugee Support Aegean
Solidarity Now
Terre des hommes Hellas

Ελλάδα:  Να μετακινηθούν οι Αιτούντες Άσυλο και οι Μετανάστες σε Ασφαλή Τοποθεσία

Ανάγκη άμεσης αποσυμφόρησης των Χότσποτ για την αντιμετώπιση του COVID-19

(Αθήνα, 24 Μαρτίου 2020) – Η κυβέρνηση της Ελλάδας οφείλει άμεσα να προχωρήσει στην αποσυμφόρηση των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) για τους αιτούντες άσυλο και μετανάστες ώστε να αποφευχθεί μία κρίση δημόσιας υγείας εν μέσω πανδημίας κορωνοϊού, ανακοίνωσαν σήμερα 20 οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανθρωπιστικής βοήθειας.

Χιλιάδες άτομα, συμπεριλαμβανομένων ηλικιωμένων, πασχόντων από χρόνιες παθήσεις, παιδιών – συμπεριλαμβανομένων επίσης νεότατων και ασυνόδευτων παιδιών, εγκύων γυναικών, νέων μητέρων και ατόμων με αναπηρία, είναι παγιδευμένα υπό άθλιες συνθήκες επικίνδυνου συνωστισμού στα νησιά εν μέσω πανδημίας COVID-19.  Το να εξαναγκάζονται οι αιτούντες άσυλο να παραμένουν υπό συνθήκες που παραβιάζουν τα δικαιώματά τους και είναι επιζήμιες για την ευημερία, την υγεία και την αξιοπρέπειά τους, είναι αδικαιολόγητο, δήλωσαν οι οργανώσεις.

Η διεθνής νομοθεσία ανθρωπίνων δικαιωμάτων απαιτεί να αντιμετωπίζονται οι ανάγκες υγείας των αιτούντων άσυλο και μεταναστών και, στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19, οποιοιδήποτε περιορισμοί σε δικαιώματα για λόγους δημόσιας υγείας ή εθνικής έκτακτης ανάγκης απαιτείται να είναι σύννομοι, απαραίτητοι και σύμφωνοι με το μέτρο της αναλογικότητας, καθώς και να μην εμπεριέχουν διακρίσεις.

Στις 17 Μαρτίου 2020 η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε μέτρα για την πρόληψη της επιδημικής εξάπλωσης του κορωνοϊού σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στα νησιά – στα λεγόμενα χότσποτ – που ουσιαστικά οδηγούν σε καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας (lockdown) στους καταυλισμούς, παγιδεύοντας χιλιάδες αιτούντες άσυλο και μετανάστες. Τα μέτρα περιλαμβάνουν την παύση όλων των ειδικών δραστηριοτήτων και εγκαταστάσεων στους καταυλισμούς, συμπεριλαμβανομένων των άτυπων σχολείων, ενώ δεν θα επιτρέπονται επισκέπτες, συμπεριλαμβανομένων μελών των οργανώσεων ανθρωπιστικής βοήθειας και φορέων παροχής ζωτικών υπηρεσιών, στα ΚΥΤ επί τουλάχιστον δύο εβδομάδες, ανακοίνωσε το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Μέσω αυστηρών ελέγχων οι διαμένοντες στον καταυλισμό θα παρεμποδίζονται από μετακινήσεις εκτός των εγκαταστάσεων – ακόμα και για την εξασφάλιση προμηθειών – αλλά και από την κυκλοφορία τους εντός των καταυλισμών εφόσον δεν συντρέχει σοβαρός λόγος.

Στις 22 Μαρτίου ο Έλληνας πρωθυπουργός ανακοίνωσε καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας (lockdown) σε ολόκληρη την επικράτεια, απαγορεύοντας «όλες τις μη αναγκαίες μετακινήσεις πολιτών».

Στις 22 Μαρτίου ο πληθυσμός των ΚΥΤ στη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο, την Κω και τη Λέρο ξεπερνούσε την δυναμικότητα των κέντρων κατά 31.400, καθώς 37.424 άτομα διαμένουν σε εγκαταστάσεις συνολικής δυναμικότητας 6.095 ατόμων. Οι συνθήκες στα κέντρα δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως κατάλληλες για αξιοπρεπή, ανθρώπινη διαβίωση, είπαν οι οργανώσεις. Η εξαιρετικά περιορισμένη πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό, τουαλέτες και ντουζιέρες, καθώς και η πολύωρη αναμονή σε ουρές για τη διανομή τροφίμων και η ανεπάρκεια ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού καθιστούν αδύνατη τη συμμόρφωση με τις κατευθυντήριες οδηγίες για την προστασία από τον κορωνοϊό, θέτοντας τους ανθρώπους σε σημαντικά αυξημένο κίνδυνο εν όψει της αυξανόμενης απειλής ευρείας μετάδοσης του COVID-19.

Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να υιοθετήσει μέτρα για να παρεμποδίσει την εξάπλωση και να ετοιμάσει ένα σχέδιο ανταπόκρισης προς άμεση εφαρμογή μόλις ανιχνευτεί το πρώτο κρούσμα COVID-19 σε κέντρο υποδοχής. Σε περίπτωση εξάπλωσης, μία καραντίνα θα παγίδευε δεκάδες χιλιάδες υγιή άτομα μαζί με άτομα μολυσμένα από τον COVID-19 σε συνωστισμένους καταυλισμούς, γεγονός που σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη επαρκούς και κατάλληλης ιατρικής ετοιμότητας και ανταπόκρισης, θα οδηγούσε μετά βεβαιότητας σε πολλούς θανάτους οι οποίοι θα μπορούσαν να έχουν αποτραπεί, δήλωσαν οι οργανώσεις. 

Η κυβέρνηση της Ελλάδας οφείλει να λάβει τα μέτρα που περιγράφονται παρακάτω, τα οποία θα μειώσουν τον κίνδυνο λοιμώξεων από COVID-19 στους πληθυσμούς που διαβιώνουν στα κέντρα και γενικά θα βοηθήσουν στην προστασία της δημόσιας υγείας:

  • Να μετακινηθούν τα άτομα εκτός κέντρων υποδοχής σε κατάλληλα κέντρα μικρότερης κλίμακας στην ηπειρωτική χώρα, όπως ξενοδοχεία και διαμερίσματα, λαμβάνοντας όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις για την ασφαλή μετακίνηση. Αυτό θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να εφαρμόσει τις κατευθυντήριες οδηγίες κατά της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στους ηλικιωμένους, σε άτομα με χρόνιες ασθένειες και με σοβαρές υποκείμενες παθήσεις, σε άτομα με αναπηρία, εγκύους, νέες μητέρες και τα παιδιά τους και παιδιά, συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων. Οι χώροι στέγασης για τα άτομα με αναπηρίες οφείλουν να είναι εύλογα προσαρμοσμένοι, κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη τις ατομικές ανάγκες. Πρέπει άμεσα να δημιουργηθούν κατάλληλοι ξενώνες για ασυνόδευτα παιδιά.
  • Να υιοθετηθούν ειδικά μέτρα για την εγγύηση της καθολικής και της δωρεάν απρόσκοπτης πρόσβασης στο δημόσιο σύστημα υγείας για αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και μετανάστες χωρίς διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένων των ελέγχων και της θεραπείας για τον COVID-19.  Αυτές οι ομάδες οφείλουν να έχουν πρόσβαση σε οποιαδήποτε προληπτικά μέτρα τεθούν σε εφαρμογή στην Ελλάδα ως ανταπόκριση στον COVID-19, όπως έχουν όλοι οι άνθρωποι στην υπόλοιπη Ελλάδα. Οι αιτούντες άσυλο πρέπει να λάβουν χωρίς καθυστέρηση τον Προσωρινό Αριθμό Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (ΠΑΑΥΠΑ), όπως ορίζεται από την ΚΥΑ 717.2020.
  • Να παρασχεθούν στα κέντρα υποδοχής επαρκή προϊόντα προσωπικής καθαριότητας και υγιεινής και να διασφαλιστεί το τρεχούμενο νερό προκειμένου οι διαμένοντες να είναι σε θέση να ακολουθούν τις κατευθυντήριες οδηγίες του ΕΟΔΥ και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) αναφορικά με την προστασία από τον ιό COVID-19. Να διασφαλιστεί η τακτική απολύμανση στους κοινόχρηστους χώρους, τα λουτρά και τις τουαλέτες, καθώς και η έγκαιρη συλλογή και διακομιδή των απορριμμάτων.
  • Να παρασχεθούν πληροφορίες σε όλους τους διαμένοντες στα κέντρα κράτησης αναφορικά (α) με την πρόληψη του COVID-19 και (β) με το τι πρέπει να κάνουν και πώς να ζητήσουν βοήθεια εάν παρουσιάσουν συμπτώματα COVID-19, σε ευρύ φάσμα γλωσσών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που χρησιμοποιούνται λιγότερο. Σε άτομα με αναπηρία οι πληροφορίες θα πρέπει να δοθούν σε εύληπτη μορφή, όπως νοηματική γλώσσα, υπότιτλοι, κείμενα και ευανάγνωστα μηνύματα. Να διασφαλιστεί η δυνατότητα εφαρμογής μέτρων ανταπόκρισης, όπως χώροι αυτο-απομόνωσης και καραντίνας και ύπαρξη ιατρικού προσωπικού με κατάλληλη κατάρτιση και προστατευτικό εξοπλισμό.
  • Να αντιμετωπιστούν επειγόντως η κατάσταση και οι ειδικές ανάγκες των ατόμων που διαμένουν στους άτυπους καταυλισμούς δίπλα στα ΚΥΤ, εφόσον οι ομάδες αυτές μπορεί να αντιμετωπίσουν πρόσθετες προκλήσεις λόγω της ανεπαρκούς πρόσβασης σε νερό και προσωπική καθαριότητα, σε προϊόντα υγιεινής και σε αποκομιδή απορριμμάτων.
  • Να διασφαλιστεί, μέχρι την αποσυμφόρηση των κέντρων υποδοχής, ότι υπάρχει επαρκής αριθμός ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, καθώς και υπηρεσιών υποστήριξης ψυχικής υγείας. Όπου δυνατόν, αυτές οι υπηρεσίες θα μπορούσαν να παρέχονται από απόσταση.  

“Τα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας και της υγείας κάθε ατόμου πρέπει να αφορούν και να εφαρμόζονται σε ολόκληρο τον πληθυσμό χωρίς διακρίσεις. Όλοι πρέπει να μπορούν να προστατεύουν την υγεία τους και να μην εκτίθενται σε επικίνδυνες συνθήκες που καθιστούν αδύνατη τη φροντίδα και την προστασία”, δηλώνει η Νατάσα Νταϊλιάνη, νόμιμη εκπρόσωπος και συνδιαχειρίστρια του Legal Centre Lesvos.

Οργανώσεις που Υπογράφουν το Δελτίο Τύπου:

Action Aid Hellas

Διεθνής Αμνηστία

ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων

Defence for Children International Ελλάδα

ELIX NGO

Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων

Help Refugees

HIAS Ελλάδος

HumanRights360

Human Rights Watch

International Rescue Committee

JRS Ελλάδας

Legal Centre Lesvos

Γιατροί του Κόσμου – Ελλάδας (MdM – Ελλάδας)

Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού

Praksis

Refugee Legal Support

Refugee Rights Europe

Refugee Support Aegean

Solidarity Now

Terre des hommes Hellas

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *